Wystartowała Rudzka Kolej Wąskotorowa

Wystartowała Rudzka Kolej Wąskotorowa

18 maja 2012 | Autor:
PODZIEL SIĘ

Przejazd przedszkolaków z Pyskowic oficjalnie zainaugurował nowy sezon turystyczny na rudzkiej wąskotorówce. Równolegle do grup wycieczkowych, które przybywają do Rud, by zwiedzić teren technicznej perełki, trwają prace modernizacyjne na całej stacji.

Wystartowała Rudzka Kolej Wąskotorowa
Fot. Kolej Wąskotorowa w Rudach

Roboty trwają zarówno przy taborze, lokomotywowni, jak i przy torach (utwardzanie podłoża kamiennym tłuczniem). Kamień wysypano również wzdłuż torowiska, znajdującego się w pobliżu przystanku Paproć.

Z rozkładem jazdy Kolei Wąskotorowej w Rudach można się zapoznać tutaj.

Kolej w Rudach Wielkich pojawiła się 25 marca 1899 r. Oddano wówczas do użytku linię wąskotorową (szerokość toru 785 mm) prowadzącą z Gliwic przez Nieborowice o długości 23,51 km. Był to pierwszy etap projektu przewidującego doprowadzenie linii kolejowej aż do Raciborza.
28 lutego 1901 r. tor kolejowy dotarł do miejscowości Paproć. Natomiast 1 kwietnia następnego roku oddano do eksploatacji dalszy odcinek z Paproci do Markowic Raciborskich. Ostatni fragment linii budowanej etapami doprowadzono do Plani (obecnie Płoni) – dzielnicy Raciborza 17 maja 1903 roku. Cała trasa z Gliwic do Raciborza przez Bojków, Nieborowice, Pilchowice, Stanice, Rudy, Szymocice, Nędzę i Babice liczyła łącznie 51 km.

Już w pierwszym, niepełnym 1903 roku istnienia, kolej przewiozła 279 646 pasażerów i 10 009 ton towarów. Był to najwygodniejszy środek komunikacji pasażerskiej na trasie Gliwice–Racibórz. Podróż normalnotorowym pociągiem osobowym, z konieczną przesiadką w Kędzierzynie trwała około 2 godzin i 20 minut.

Kolej wąskotorowa, mimo że czas jazdy miała porównywalny, to obsługiwała 10 miejscowości pozbawionych do tej pory sprawnej komunikacji. Do 1945 r. przewozy dochodziły do 700 000 osób w skali roku, natomiast w latach 1949-1963 nie spadały poniżej 1 miliona. Rekord zanotowano w 1954 r. kiedy przewieziono 1 834 400 pasażerów. W 1991 r. – ostatnim roku funkcjonowania regularnego ruchu pod szyldem PKP z usług tej kolei skorzystało 90 292 osób.

Niemal dokładnie w środku 51-kilometrowej trasy zlokalizowano stację w Rudach Wielkich, największą na całej linii. Znalazły się tam warsztaty naprawcze taboru, tory postojowe dla wagonów i lokomotyw, punkt obrządzania parowozów i trójkąt torowy do ich obracania.

Po dawnej kolei pozostał jedynie sześciokilometrowy odcinek ze Stanicy przez Rudy do Paproci i obiekty z układem torowym w Rudach. Główne budynki dworcowe na stacjach w Stanicy i Paproci po zniszczeniach, których doznały w 1945 r., nieudolnie odbudowane zatraciły swój dawny wygląd. Na stacji w Rudach budynek dworcowy także uległ zniszczeniu, a dzisiejszy obiekt posiada tylko oryginalne piwnice. Z hal postojowych dla taboru pozostała jedynie lokomotywownia, ale już z nowym, powojennym dachem. Hala wagonowni została rozebrana w 1969 r.

Cała linia kolejowa z Gliwic do Raciborza Markowic została wpisana do wojewódzkiego rejestru zabytków i od 1 marca 1993 r. jest chroniona prawem. Obecnie prowadzone są próby reaktywowania całej linii.