W ramach najbardziej radykalnej reformy unijnej polityki infrastruktury od czasu jej wprowadzenia w latach 80. Komisja Europejska opublikowała nowe mapy przedstawiające dziewięć głównych korytarzy, które będą stanowić trzon transportu na jednolitym rynku europejskim i zrewolucjonizują połączenia wschód–zachód.
Aby taki poziom ambicji mógł zostać zrealizowany, unijne finansowanie infrastruktury transportowej w latach 2014–2020 wzrośnie trzykrotnie, sięgając 26 mld euro.
Rozpatrywana jako całość nowa unijna polityka w zakresie infrastruktury przekształci obecną europejską mozaikę dróg, linii kolejowych, portów lotniczych i kanałów w jednolitą europejską sieć transportową (TEN-T).
- Transport ma fundamentalne znaczenie dla gospodarki Europy. Bez dobrych połączeń Europa nie będzie w stanie się rozwijać, a jej mieszkańcy nie zaznają dobrobytu. Dzięki nowej unijnej polityce w zakresie infrastruktury powstanie potężna europejska sieć transportowa w 28 państwach członkowskich, która będzie sprzyjać wzrostowi gospodarczemu i konkurencyjności. Umożliwi ona transformację połączeń wschód–zachód, a dzisiejszą transportową mozaikę zastąpi prawdziwie europejska sieć połączeń - powiedział wiceprzewodniczący Komisji Europejskiej Siim Kallas, który odpowiada za transport.
Nowa unijna polityka w zakresie infrastruktury
W ramach nowej polityki po raz pierwszy ustanowiono bazową sieć transportową opartą na dziewięciu głównych korytarzach: 2 korytarzach północ–południe, 3 korytarzach wschód–zachód; i 4 korytarzach diagonalnych. Sieć bazowa przekształci połączenia wschód-zachód, zapewni usunięcie wąskich gardeł, modernizację infrastruktury i usprawnienie transgranicznej działalności przewozowej na potrzeby pasażerów i przedsiębiorstw w całej UE. Usprawni ona również połączenia między różnymi środkami transportu i przyczyni się do realizacji unijnych celów w zakresie przeciwdziałania zmianie klimatu. Sieć bazowa ma zostać ukończona do 2030 r. Dostępność finansowania będzie zależała od pomyślnego zakończenia negocjacji dotyczących całych wieloletnich ram finansowych na lata 2014–2020.
Finansowanie infrastruktury transportowej w latach 2014–2020 wzrośnie trzykrotnie, sięgając 26 mld euro. Finansowanie ze strony UE będzie ściśle ukierunkowane na bazową sieć transportową, która ma największą europejską wartość dodaną. W celu priorytetowego potraktowania połączeń wschód-zachód prawie połowa unijnych środków na finansowanie infrastruktury transportowej (11,3 mld euro z instrumentu „Łącząc Europę”) zostanie przeznaczona wyłącznie dla krajów objętych polityką spójności.
Szybsze przejazdy
Nowa sieć bazowa transportowa zostanie uzupełniona kompleksową siecią tras łączących się z nią na poziomie regionalnym i krajowym. Sieć kompleksowa obejmie całą UE i zapewni dostępność wszystkich jej regionów. Celem jest zagwarantowanie, aby do 2050 r. czas na dojazd z sieci kompleksowej dla znacznej większości europejskich obywateli i przedsiębiorców nie był dłuższy niż 30 minut.
Jako całość nowa sieć transportowa ma zapewnić bezpieczniejsze podróżowanie i mniejsze zatłoczenie na drogach oraz łatwiejsze i szybsze przejazdy.
Kwota 26 mld euro (według cen bieżących) przeznaczona na transport dzięki instrumentowi „Łącząc Europę” w ramach wieloletnich ram finansowych stanowić będzie skuteczny „kapitał zalążkowy” pobudzający dalsze inwestycje państw członkowskich na rzecz uzupełnienia trudnych połączeń i powiązań transgranicznych, które mogłyby w innej sytuacji nie powstać. Szacuje się, że koszt realizacji pierwszej fazy finansowania sieci bazowej na lata 2014–2020 (zob. załączoną listę projektów) wyniesie 250 mld euro. Sieć bazowa ma zostać ukończona do roku 2030.
Sieć bazowa obejmie:
- 94 główne porty lotnicze Europy z połączeniami kolejowymi i drogowymi;
- 38 kluczowych portów lotniczych z połączeniami kolejowymi do dużych miast;
- 15 000 km linii kolejowych zmodernizowanych do dużych prędkości;
- 35 projektów transgranicznych mających na celu usunięcie wąskich gardeł.
Stanowić ona będzie siłę napędową gospodarki w ramach jednolitego rynku i umożliwi faktycznie nieograniczony przepływ towarów i osób w Unii Europejskiej.
Mapę sieci bazowej TEN-T (transeuropejskiej sieci transportowej) oraz dziewięć głównych korytarzy przedstawiamy poniżej.
