W Warszawie otwarto najnowocześniejsze w Europie centrum zarządzania ruchem kolejowym. Jest to kolejny krok do poprawienia punktualności polskich pociągów.
Zdarzył się wypadek. Na niestrzeżonym pojeździe kolejowym, pod pociąg wjechał samochód. Są ranni, zatrzymany został ruch kolejowy. Po rannych przyjeżdża karetka, zjawia się tez policja. A co z pociągiem? Nie zjedzie z torów, by ustąpić miejsca składom, które jada za nim. Jak zorganizować objazdy, sprawdzić, czy można prowadzić ruch wahadłowy drugim torem i jak to wszystko wpłynie na rozkład jazdy? Znalezieniem odpowiedzi na te pytania zajmuje się właśnie Centrum Zarządzania Ruchem Kolejowym.
Wszystkie pociągi na jednym ekranie
Codziennie na tory wyjeżdża ok. 6,5 tys. pociągów, ponad 4 tys. pasażerskich i niemal 2 tyś. towarowych. – Nad ich ruchem czuwa 1700 dyżurnych ruchu i prawie 100 dyspozytorów – mówi Ireneusz Kluczyk, dyrektor Centrum. – Nasze centrum można nazwać mózgiem krajowego systemu przewozowego, które odpowiada za prawidłowy przebieg pociągów w kraju. Nadzoruje również działania w sytuacjach nadzwyczajnych – dodaje. Dzięki możliwości bezpośredniego kontaktu ze służbami znajdującymi się na terenie całej Polski CZRK może wspomagać ich działanie i kierować w miejsce zdarzenia te jednostki, które znajdują się najbliżej. Spowoduje to mniejszy przestój pociągów „zablokowanych” przez wypadek, a przez to lepsze dotrzymywanie rozkładów jazdy.
Głównym instrumentem w CZRK jest wielkoformatowy, ciekłokrystaliczny ekran o powierzchni 4 x 2,3 m, na którym tak jak w centrach sterowania ruchem lotniczym można na bieżąco obserwować ruch kolejowy w całym kraju. Na monitorze widać także wszystkie posterunki policji znajdujące się w kraju, a także dzięki nadajnikom GPS wszystkie patrole SOK, które są aktualnie w terenie. Same pociągi również są oznaczane na mapie na podstawie odczytu ich odbiorników GPS. Te, które nie są w nie wyposażone oznacza się na podstawie danych przekazywanych przez dyżurnych ruchu.
Rozkład w kwadrans
Swoją premierę CZRK miało tuż przed Euro. Zdało egzamin. – Całkiem niedawno, 16 i 17 października 2012, wystąpiła jedna z tak zwanych sytuacji nadzwyczajnych, która dzięki najnowszemu systemowi także przebiegła bezboleśnie. Gdy mecz Polska-Anglia został niespodziewanie przełożony na następny dzień, w ciągu kilkunastu minut zorganizowaliśmy transport dla kilkudziesięciu tysięcy pasażerów – opowiada Andrzej Pawłowski, członek zarządu PKP PLK.
To jest właśnie efekt działania drugiego pionu systemu, który pomaga układać rozkłady jazdy. Dzięki niemu rozkład dla danego pociągu może być gotowy w kilka minut. To dobra informacja dla przewoźników towarowych, którzy mając możliwość zaplanowania trasy swego składu w kilka minut mogą konkurować z przewoźnikami drogowymi.
Z ośmiu w jeden
Za powstanie systemu CZRK jest odpowiedzialne konsorcjum Grupy Arcus S.A. i Perfect Displays Sp. z o.o. Jego stworzenie kosztowało 4,9 mln zł. Oprócz centrum znajdującego się w Warszawie, działa również 8 regionalnych dyspozytor. Jednak w planach jest zintegrowanie ich wszystkich w jednym miejscu.
