Rada Ministrów przyjęła Założenia Umowy Partnerstwa. To ważny krok w przygotowaniach do nowego rozdania unijnych funduszy, ponieważ decyzje o sposobie podziału tych środków będą miały kluczowe znaczenie dla rozwoju Polski. Dokument był szeroko konsultowany z przedstawicielami samorządów i partnerami społecznymi.
Pieniądze unijne będą inwestowane w trzy obszary (zostały one wskazane jako kluczowe w Strategii Rozwoju Kraju do roku 2020) :
- zwiększenie konkurencyjności gospodarki (najwięcej środków zostanie przeznaczonych na ten cel),
- poprawa spójności społecznej i terytorialnej,
- sprawne i efektywne państwo.
W obszarze spójności społecznej i terytorialnej państwo będzie wspierać zwiększenie dostępności transportowej poprzez łączenie mniejszych węzłów komunikacyjnych z infrastrukturą TEN-T. Docelowo ma zostać spełnione założenie, zgodnie z którym podróż do miasta wojewódzkiego ma trwać maksymalnie 60 minut. Aby zwiększyć konkurencyjność polskiej gospodarki rząd będzie inwestował m.in. w modernizację najważniejszych połączeń kolejowych.
Co się zmieni w stosunku do obecnej perspektywy finansowej?
1. Planowany jest wzrost środków (z Europejskiego Funduszu Społecznego i Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego) zarządzanych na poziomie regionalnym. Będzie to niemal 60 proc. alokacji na te dwa fundusze, czyli o ok. 20 pkt proc. więcej niż obecnie (nie licząc Mazowsza - ze względu na inne zasady dotyczące tego województwa).
2. Znacznie szersze zastosowanie instrumentów finansowych (np. pożyczki, poręczenia), zwłaszcza w obszarze wsparcia dla przedsiębiorców. Dziedziny, w których będą stosowane Instrumenty finansowe wyznaczone zostaną na podstawie badań zleconych przez Ministerstwo Rozwoju Regionalnego.
3. Fundusze europejskie na transport będą skoncentrowane na modernizacji kolei, budowie i modernizacji kluczowych połączeń komunikacyjnych, np. autostrad, dróg ekspresowych i głównych dróg krajowych. Zmniejszą się przede wszystkim nakłady na drogi lokalne.
4. Szczególnie potraktowane będzie województwo mazowieckie. Po 2013 r. będzie pierwszym polskim regionem, który w unijnej klasyfikacji opuści kategorię regionów najsłabiej rozwiniętych, co oznacza, że będą w nim obowiązywać inne zasady wsparcia. Ponieważ jednak to jest głównie efekt zamożności Warszawy (różnice w wielkości PKB per capita między Warszawą a najbiedniejszymi powiatami Mazowsza to proporcja 4:1), wsparcie dla tej części Mazowsza, która nie wchodzi w skład metropolii warszawskiej, będzie maksymalnie zbliżone do zasad obowiązujących w innych regionach.
5. Wzrosną wydatki na innowacyjność gospodarki oraz na cele związane z gospodarką niskoemisyjną.
6. Możliwe będzie wdrażanie dwufunduszowych Regionalnych Programów Operacyjnych, tj. współfinansowanych z Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego (wsparcie typowo inwestycyjne) i Europejskiego Funduszu Społecznego (inwestycje miękkie, np. szkolenia, środki na własną firmę). W obecnej perspektywie nie było takich programów. Środki z obu funduszy będą się uzupełniać i pozwolą na bardziej kompleksowe działania.
7. Fundusze będą bardziej skoncentrowane tematycznie (rząd będzie inwestować tylko i wyłącznie w dziedziny ważne z punktu widzenia rozwoju kraju) .
8. Fundusze będą „szyte na miarę” dla konkretnych obszarów, tzn. wspierać to co jest w nich najlepsze (mocne strony) oraz rozwiązywać ich specyficzne problemy. Wsparcie wykraczać będzie poza granice administracyjne, będzie skierowane do obszarów powiązanych ze sobą, dla których zidentyfikowano wspólne szanse i problemy. Przykładowo, wsparcie obejmować będzie miasta i ich obszary funkcjonalne (czyli inne samorządy, które są powiązane z miastem – np. ludzie
dojeżdżają do miasta do pracy).
9. Pojawią się nowe, niestosowane dotychczas instrumenty terytorialne, np. Zintegrowane Inwestycje Terytorialne (inwestycje realizowane na terenie miast i ich obszarów funkcjonalnych – np. w transport publiczny, rewitalizację) oraz Rozwój Kierowany przez Społeczność Lokalną (inicjatywy podejmowane przez społeczności lokalne).
Więcej o wykorzystaniu funduszy unijnych na stronie Ministerstwa Rozwoju Regionalnego.
