Komisja Europejska przedstawiła propozycję zainwestowania 2,7 mld euro w 152 kluczowe projekty w dziedzinie transportu, które wspierają konkurencyjną i czystą mobilność z wykorzystaniem internetu w Europie. Wybrane działania to m.in. modernizacja linii kolejowej Białystok-Ełk o długości ponad 100 kilometrów. – Zapotrzebowanie na inwestycje w infrastrukturę transportową jest ogromne – podkreśla komisarz Violeta Bulc.
Przedstawiając tę propozycję, Komisja zdecydowanie realizuje swój plan inwestycyjny dla Europy i plan rozwoju sieci połączeń w Europie, z uwzględnieniem programu działań „Europa w ruchu”. Wybrane projekty przyczynią się do modernizacji linii kolejowych, likwidacji wąskich gardeł i poprawy połączeń transgranicznych, instalacji punktów zasilania alternatywnymi paliwami oraz wdrożenia nowatorskich rozwiązań w zakresie zarządzania ruchem. Inwestycje są realizowane w ramach instrumentu „Łącząc Europę”, unijnego mechanizmu finansowego na rzecz wspierania unijnych sieci infrastruktury, i umożliwią zmobilizowanie dodatkowego współfinansowania ze środków publicznych i prywatnych w wysokości 4,7 mld euro. Oprócz modernizacji europejskiej sieci transportowej inwestycje takie będą również stymulować działalność gospodarczą i tworzenie miejsc pracy. Z puli 2,7 mld euro w roku bieżącym Komisja przeznacza 1,8 mld euro na potrzeby 15 państw członkowskich kwalifikujących się do wsparcia z Funduszu Spójności w celu dalszego zmniejszania różnic w stanie infrastruktury.
– Zapotrzebowanie na inwestycje w infrastrukturę transportową jest ogromne. Obecna nowa runda inwestycji skupia się na ekologicznych, nowatorskich oraz cyfrowych projektach, których celem jest modernizacja europejskiej sieci transportowej. Dzisiaj jesteśmy o jeden krok bliżej unii transportowej służącej potrzebom obywateli, stymulującej gospodarkę i pomagającej w tworzeniu miejsc pracy. Patrząc w przyszłość, zachęcam zainteresowane strony do jak najlepszego wykorzystania pozostałych środków, przy zastosowaniu łączenia finansowania w celu zmaksymalizowania oddziaływania i zwielokrotnienia wszystkich możliwych zasobów – mówi Violeta Bulc, komisarz UE ds. transportu.
Wybrane projekty skupiają się przede wszystkim na strategicznych odcinkach europejskiej sieci transportowej („sieć bazowa”) w celu zapewnienia największej wartości dodanej i największych efektów dla UE. Największa część środków zostanie przeznaczona na rozwijanie europejskiej sieci kolejowej (1,8 mld euro), dekarbonizację i modernizację transportu drogowego oraz rozwijanie inteligentnych systemów transportowych (359,2 mln euro), a także na powszechne wprowadzenie systemów zarządzania ruchem lotniczym (ATM) (311,3 mln euro).
Wybrane działania to m.in. inicjatywy przewodnie, takie jak modernizacja linii kolejowej Białystok-Ełk o długości ponad 100 km; modernizacja systemów ATM w państwach członkowskich; pełna rozbudowa tunelu drogowego Karawanken łączącego Słowenię i Austrię; rozwój sieci szybkiego ładowania pojazdów elektrycznych w Szwecji, Danii, Niemczech, Francji, Wielkiej Brytanii i we Włoszech.
Wszystkie projekty zakwalifikowano do finansowania w drodze konkurencyjnych zaproszeń do składania wniosków, ogłoszonych w dniu 13 października 2016 r. Wpłynęło 349 wniosków na kwotę współfinansowania bliską 7,5 mld euro.
W związku z tym Komisja mogła wybrać najlepsze projekty, zapewniając jednocześnie zrównoważony rozdział środków pod względem geograficznym oraz pomiędzy poszczególne rodzaje transportu. Wkład finansowy Unii ma formę dotacji, a stopa dofinansowania wynosi od 10 do 50 proc. kwalifikowalnych kosztów danego projektu, w zależności od jego typu i zaproszenia do składania wniosków (do 85 proc. w ramach puli na potrzeby spójności).
Państwa członkowskie UE reprezentowane w komitecie koordynacyjnym ds. instrumentu „Łącząc Europę” muszą teraz formalnie zatwierdzić propozycję finansowania na posiedzeniu w dniu 6 lipca 2017 r. Przyjęcia formalnej decyzji przez Komisję można spodziewać się pod koniec lipca 2017 r. Następnie działająca w strukturach Komisji Agencja Wykonawcza ds. Innowacyjności i Sieci (INEA) przygotuje umowy o udzielenie dotacji, a w drugiej połowie 2017 r. umowy te zostaną podpisane przez beneficjentów.
W ramach instrumentu „Łącząc Europę” z budżetu UE na lata 2014–2020 zostanie udostępniona kwota 23,2 mld euro w celu współfinansowania projektów transeuropejskiej sieci transportowej TEN-T w państwach UE. Z tej kwoty 11,3 mld euro zarezerwowano dla realizowanych w państwach członkowskich projektów kwalifikujących się do korzystania z Funduszu Spójności. W rocznych i wieloletnich programach prac określono zestaw priorytetów i całkowitą kwotę wsparcia finansowego na realizację każdego z tych priorytetów w danym roku.
Od roku 2014, który był pierwszym rokiem programowania w ramach instrumentu „Łącząc Europę”, uruchomiono trzy rundy zaproszeń do składania wniosków (w latach 2014, 2015 i 2016). Do tej pory w ramach zaproszeń do składania wniosków w latach 2014 i 2015 podpisano umowy o udzieleniu dotacji na rzecz 452 projektów. Projekty te otrzymują współfinansowanie w ramach instrumentu „Łącząc Europę” na łączną kwotę 18,7 mld euro. Zaproszenia do składania wniosków z 2016 r. przyczynią się do zrealizowania 92 proc. całkowitego budżetu instrumentu „Łącząc Europę”, zapewniając gospodarce europejskiej inwestycje na całkowitą kwotę 41,6 mld euro.
